Dit komt voor een groot deel door verzuring, vermesting, uitspoeling van mineralen en een te grote wisseling van hoge en lage grondwaterstanden. De natuurdoelanalyse brengt goed in beeld welke maatregelen nodig zijn om hier verbetering in aan te brengen. Het beschrijft bijvoorbeeld de maatregelen voor water en bodem. De Ecologische Autoriteit geeft aan dat het goed is om te bepalen welke maatregelen als eerste uitgevoerd kunnen worden en in welke hoedanigheid.

Natuurdoelanalyses

Wat betekent dit? Even naar het begin; wat is een natuurdoelanalyse? De natuurdoelanalyse beschrijft de staat van de natuur in een Natura 2000-gebied, zoals in dit geval de Strabrechtse Heide & Beuven. Elke provincie moest uiterlijk 1 april 2023 zo’n analyse opstellen voor ‘haar’ Natura 2000-gebieden. Voor elk Natura 2000-gebied zijn namelijk Europese natuurdoelen vastgesteld. Deze doelen geven de leefomgevingen in een gebied aan die in stand gehouden of uitgebreid moeten worden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan plantensoorten en diersoorten. De natuurdoelanalyses maken duidelijk of er in de gebieden genoeg gedaan wordt – of gepland is – of dat aanvullende maatregelen nodig zijn, en welke maatregelen dat zijn. 

Natuurdoelanalyse van Strabrechtse Heide & Beuven

De Strabrechtse Heide & Beuven is het grootste aaneengesloten open heidegebied van Brabant en ligt tussen Lierop, Geldrop, Mierlo, Heeze en Someren. Het gebied heeft een licht glooiend landschap. Gecombineerd met de leemlagen in de ondergrond is een afwisselend landschap ontstaan. De hogere, droge delen zijn begroeid met heide en wisselen af met kleine oppervlaktes stuifzanden en laagtes met natte heide en vennen. De vennen worden deels door regenwater en deels door grondwater gevoed. In het oosten van het gebied ligt het Beuven, het grootste ven van ons land. Hier is één van de eerste herstelprojecten uitgevoerd. Dit heeft geleid tot de terugkeer van planten uit het oeverkruidverbond.

Conclusies

Voor elk Natura 2000-gebied zijn natuurdoelen vastgesteld. Deze beschrijven welke dieren, planten en leefomgevingen in een gebied minimaal gelijk moeten blijven of zelfs worden uitgebreid. In het gebied Strabrechtse Heide & Beuven is een verslechtering van een aantal (bijzondere) combinaties van plant- en diersoorten aangetoond. Bijvoorbeeld voor de vochtige en droge heiden. Er is te veel stikstofdepositie, waardoor de bodem is verzuurd en vermest. Ook een te grote variatie in grondwaterstanden door verdroging én extreme regenval is daar onder andere oorzaak van. Een grote brand in 2010 en een intense hagelbui in 2016 hebben bovendien hun sporen achtergelaten in het natuurgebied. De Ecologische Autoriteit vindt dat goed is beschreven wat de knelpunten en trends zijn. Op een aantal punten kan aanvullende informatie helpen bij het verbeteren van het natuurbeheer. Het is wel nodig om de maatregelen nog duidelijker te omschrijven en aan te geven welke maatregelen de grootste winst voor de natuur opleveren. Voer deze ook zo snel mogelijk uit, is het advies. Tot slot geeft de Ecologische Autoriteit aan dat het beslist nodig is om ook maatregelen buiten het gebied te nemen. Bijvoorbeeld het verminderen van de stikstofemissie en het verbeteren van de wijze waarop water in de grond komt, zich verplaatst en gebruikt wordt.

Hoe nu verder?

“Sinds de Tweede Wereldoorlog is er in Nederland meer en meer een scheiding van functies gekomen: de grenzen tussen natuur en landbouw zijn steeds harder geworden. Het huidige beleid vraagt om meer verweving. Met meer aandacht en ruimte voor natuur, landschap en ecologie op de landbouwgronden. Natura 2000-gebied Strabrechtse Heide & Beuven is groot en verschillend. Daarom gaan we in deelgebieden aan de slag met de adviezen”, aldus onafhankelijk gebiedsmanager Tom Heiligers. De partners geven hierover uitleg in een inloopbijeenkomst. U vindt hierover binnenkort meer info op bijvoorbeeld deze website.

Wat gebeurt er nu met deze adviezen?

De provincie gebruikt de onderbouwing uit de natuurdoelanalyses en de adviezen van de Ecologische Autoriteit om de huidige Natura 2000-beheerplannen te vernieuwen. Ook verwerkt zij de analyses en adviezenin de verdere uitwerking van haar gebiedsprogramma's. Het Brabants Programma Landelijk Gebied (BPLG) beschrijft hoe de provincie tot 2030 en daarna doelen wil realiseren in het landelijk gebied voor natuur, stikstof, water, klimaat (deels) en de transitie van de landbouw. Het voorontwerp BPLG is inmiddels klaar. Het gaat hierbij om snel uitvoerbare en grotendeels bestaande maatregelen voor natuur- en waterherstel en duurzaam perspectief voor de landbouw.

Lees hier het advies en de achterliggende documenten